Ebelik Mesleğinin Tanımı
Ebelik, gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemlerde kadınların, yenidoğanların ve ailelerin sağlık ve refahını korumayı, geliştirmeyi ve desteklemeyi hedefleyen köklü ve profesyonel bir sağlık mesleğidir. Kadın odaklı bir yaklaşımı benimseyen ebeler, bireysel koşullara saygı göstererek kadınların ve ailelerin sağlıklarına yönelik kapasitelerini artırmayı amaçlar. Ebelik, bilimsel kanıtlara dayalı bireyselleştirilmiş bakım sunarak, gebelik ve doğumun normal bir fizyolojik süreç olduğu inancını temel alır ve gereksiz müdahalelerden kaçınılmasını vurgular.
Ebe, kadınlarla işbirliği içinde çalışan, gebelik, doğum ve doğum sonrası süreçte bakım, destek ve danışmanlık sağlayan özerk bir sağlık profesyonelidir. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinde, gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık eğitimi ile anne-babalığa ve doğuma hazırlık programlarını hazırlayarak bu programların yürütülmesini sağlar. Doğurganlık çağındaki kadınların üreme sağlığı izlemini yapar, gebelik tanısını koyar, normal gebelik izlemini ve gerekli muayenelerini gerçekleştirir. Riskli durumları erken dönemde belirler, gerekli önlemleri alır ve sevk işlemlerini gerçekleştirir. Doğum sürecinde, travay sırasında anne ve bebeğin sağlığını izler; normal doğumları yaptırır ve acil durumlarda, tabibin olmadığı hallerde makat doğum gibi müdahaleleri gerçekleştirir. Gerektiğinde epizyotomi uygular, doğum sürecinde normalden sapmaları belirler, acil tedbirleri alır ve tabibe haber vererek onun direktifleri doğrultusunda müdahalelerde bulunur. Doğum sonrası dönemde, yenidoğanın ilk bakım ve muayenesini yapar, gerektiğinde acil resüsitasyon gerçekleştirir, anneye emzirme eğitimi verir ve annenin bakım ve izlemini sağlar. Normalden sapmaları tespit ederek gerekli sevk işlemlerini de üstlenir. Ebeler, acil obstetrik durumlarda Bakanlık tarafından belirlenen protokoller doğrultusunda tanımlanan ilaçları uygular. Anne ve bebek sağlığını koruma ve geliştirme odaklı eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunar. Aile planlaması hizmetlerinde yer alır; kadın ve yenidoğana yönelik tarama programlarını yönetir. Ayrıca, 0-6 yaş çocuk bakım ve gelişimini izler, bulaşıcı hastalıkların kontrol programlarında ve özellikle gebelik ile 0-6 yaş çocuk aşıları dahil bağışıklama hizmetlerinde görev alır.
Bu geniş sorumluluk alanlarıyla ebeler, anne ve bebek ölümlerinin azaltılmasında kritik bir rol oynayan sağlık profesyonelleridir. UNESCO tarafından 2023 yılında ''Somut Olmayan Kültürel Miras" olarak ilan edilen ebelik, yalnızca bir sağlık hizmeti değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal bir değer taşıyan, insanlık mirasının vazgeçilmez bir parçasıdır.
Ebelik Bölümü Genel Tanıtımı
Programın Amacı: Ebelik bölümünün amacı, mesleğin gerektirdiği her alanda hizmet verebilecek bilgi, beceri ve tutumla donatılmış, ebelik felsefesi ve etik değerlerini özümsemiş, kadına ve sorunlarına duyarlı, bilimsel sorun çözme sistematiği ve yaşam boyu öğrenmeyi benimsemiş profesyonel ebeler yetiştirmektir. Ayrıca mezunlarımızın mesleki bilgi ve becerisi, insani değerleri ve bilimsel yaklaşımıyla, görev aldığı her alanda fark yaratan ebeler olması amaçlanmaktadır.
Programın Eğitim Türü: Tam zamanlı
Programın Öğrenim Dili: Türkçe
Kazanılan Derece: Bu programdan “Ebe” ünvanı ile mezun olunmaktadır.
Programın Öğrenim Süresi ve Süreçleri: Ebelik lisans eğitimi, öğrencilere gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemlerde kadın, yenidoğan ve aile sağlığını destekleme becerilerini kazandırmayı hedefleyen dört yıllık bir eğitim programıdır. Eğitim, teori ile uygulamayı birleştiren kapsamlı bir müfredat sunar. Öğrenciler, kadın sağlığı, üreme sağlığı, yenidoğan bakımı, riskli durumların yönetimi, normal doğum süreci ve antenatal ile postnatal bakım gibi temel konularda bilgi ve yetkinlik kazanır. Modern simülasyon laboratuvarları ve saha uygulamaları sayesinde mesleki becerilerini geliştiren öğrenciler, aynı zamanda etik değerler, iletişim becerileri ve hasta odaklı bakım anlayışıyla donatılır. Uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanan eğitim, mezunların küresel sağlık sektöründe de etkin bir şekilde yer alabilmelerini sağlar. Ayrıca, lisans eğitimi sırasında öğrenciler, multidisipliner bir bakış açısı geliştirerek toplum sağlığını destekleyecek projelere katkıda bulunma fırsatı bulurlar. Bu eğitim, geleceğin profesyonel ebelerini yetiştirmeyi ve sağlık sektörüne nitelikli bireyler kazandırmayı amaçlar. Öğrenim süresi 8 yarıyıldır. Lisans programı sürecinde bir eğitim-öğretim döneminde 30 AKTS olmak koşuluyla en az 240 AKTS kredisi alınması gerekmektedir. Derslerin tümünü başarıyla tamamlamak ve 4.00 üzerinden en az 2.00 ağırlıklı not ortalamasına sahip olmak mezuniyet için yeterliliğin ilk koşuludur. Diğer mezuniyet kriterleri için öğrenci menüsünü ziyaret ediniz.
Ebelerin Çalışma Alanları
Ebelik bölümü mezunları, geniş bir sağlık hizmeti yelpazesinde önemli roller üstlenmekte ve sağlık sisteminin birçok alanında aktif olarak yer almaktadır. "Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik" (22.05.2014 tarih ve 29007 sayılı) çerçevesinde, mezunlarımızın görev ve sorumluluklarına uygun şekilde çalışma alanları aşağıda detaylandırılmıştır:
Kamu ve Özel Sağlık Kurumlarında Çalışma: Ebelik mezunları, doğumhaneler, kadın sağlığı servisleri, yenidoğan birimleri ve jinekoloji kliniklerinde etkin bir şekilde görev alır. Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde kadın ve yenidoğanın bakımını sağlamak, doğum sürecini yönetmek ve normal doğumları gerçekleştirmek temel görevleri arasındadır. Yenidoğanların ilk bakım ve muayenesini yapmak, gerektiğinde acil resüsitasyon uygulamak ve bağışıklama hizmetlerinde yer almak da bu alanlardaki kritik sorumluluklarıdır. Ayrıca, jinekoloji ve perinatoloji kliniklerinde kadın sağlığı ve gebelik izlem süreçlerinde aktif rol oynarlar.
Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri: Ebeler, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve sağlık evlerinde çalışarak bireylerin sağlık ve refahını doğrudan etkileyen hizmetler sunar. Gebelik öncesi, gebelik ve doğum sonrası dönemde kadın ve ailelere eğitim ve danışmanlık sağlamak, aile planlaması hizmetlerini yürütmek, bulaşıcı hastalıkların kontrolü ve bağışıklama programlarında görev almak, 0-6 yaş çocuk bakım ve gelişimini izlemek gibi birinci basamak hizmetlerde hayati bir role sahiptir. Ayrıca, anne-babalığa hazırlık eğitimleri ve üreme sağlığı bilgilendirme çalışmaları yürüterek toplumsal sağlık farkındalığını artırırlar.
Özel ve Kamu Projeleri: Ebeler, ulusal ve uluslararası projelerde kadın sağlığı, doğurganlık ve üreme sağlığı alanlarında önemli roller üstlenir. Anne ve çocuk sağlığı tarama programlarını planlayıp uygulamak, topluma yönelik eğitim ve farkındalık programlarıyla doğurganlık ve üreme sağlığı konularında bilinçlendirme çalışmalarına katkıda bulunmak, projelerdeki diğer önemli görevleri arasındadır.
Akademik Kariyer: Ebelik mezunları, lisansüstü programlara devam ederek akademik kariyer yapma imkanına sahiptir. Üniversitelerde ebelik bölümlerinde akademisyen olarak görev alabilir, mesleğin geleceğini şekillendiren araştırmalar ve eğitimler gerçekleştirebilirler. Ayrıca, mesleğin ileri teknikleri ve uygulamaları konusunda eğitim vererek sağlık sektörüne nitelikli ebeler yetiştirilmesine katkı sağlarlar.
Acil ve Riskli durumlara Müdahale: Ebeler, obstetrik acil durumlarda hızlı ve etkili müdahaleler gerçekleştirme yeteneğine sahiptir. Doğum sırasında makat doğum gibi acil durum müdahalelerini gerçekleştirmek, gerekli ilaçları uygulamak ve doğum sürecinde riskli durumları erken tespit ederek sevk işlemlerini üstlenmek bu alandaki görevlerinin başlıcalarıdır. Ayrıca, gebelik ve doğum sürecinde komplikasyonları erken dönemde tanıyıp gerekli önlemleri alarak anne ve yenidoğanın güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynarlar.
Bölümümüzün Güçlü Yönleri
Ebelik bölümümüz, hem akademik kadrosu hem de eğitim anlayışıyla ulusal ve uluslararası düzeyde fark yaratmaktadır:
Ebelik Alanında Uzmanlaşmış Akademik Kadro: Bölümümüz öğretim üyelerinin tamamı, ebelik lisansı ve ebelik doktorasına sahiptir. Bu durum, öğrencilerimize mesleki bilgi ve deneyim açısından zengin bir öğrenim ortamı sunmaktadır.
Uluslararası Standartlarla Uyumlu Eğitim: Eğitim programlarımız, Uluslararası Ebelik Konfederasyonu (ICM) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standartlarına uygun şekilde düzenlenmiştir. Bu, mezunlarımızın uluslararası düzeyde de tanınan bir yeterliliğe sahip olmalarını sağlar.
Toplum Sağlığına Katkı Sağlayan Projeler: Bölümümüz, halk sağlığını geliştirmek için topluma yönelik çeşitli projeler ve farkındalık çalışmaları yürütmektedir. Bu, mezunlarımızın sosyal sorumluluk bilinci yüksek bireyler olarak yetişmesini sağlar.
Güçlü Klinik ve Uygulama Olanakları: Öğrencilerimiz, modern donanımlı laboratuvarlarda ve çeşitli sağlık kuruluşlarında uygulamalı eğitim alarak mesleki becerilerini pekiştirme fırsatı bulur.